علت درد قفسه سینه چیست؟ بررسی درمان‌های متناسب و علائم

درد قفسه سینه به صورت‌های بسیاری حس می‌شود که از درد خنجری تیز و تیرکشنده تا درد مداوم عمیق و سنگین متغیر است. درد قفسه سینه گاهی به صورت سوزشی یا فشاردهنده حس می‌شود. درد در موارد خاص تا گردن بالا می‌رود، فک را درگیر می‌کند و سپس در پشت یا پایین یا یک هر دو بازو منتشر می‌شود.

مشکلات مختلف بسیاری هستند که باعث درد قفسه سینه می‌شوند. کشنده‌ترین دلایل درد قفسه سینه به ناراحتی‌های قلب یا ریه مربوط می‌شوند. چون درد قفسۀ سینه نشان‌دهندۀ وجود مشکلی جدی است، لازم است به محض احساس درد در قفسۀ سینه به پزشک مراجعه کنید.

علت‌های درد قفسه سینه چیست؟

اگرچه اکثر مردم فکر می‌کنند درد قفسه سینه نشانۀ ناراحتی قلبی یا حملۀ قلبی است، درد قفسه سینه در واقع دلایل بسیاری دارد. درد قفسه سینه می‌تواند علامت ابتلا به یکی از عارضه‌های زیر باشد:

مشکلات قلبی و عروقی: درد در سمت چپ قفسه سینه

این دردها می‌توانند یکی از موارد زیر باشند:

• حملۀ قلبی

اگر به دلیل انسداد در سرخرگ قلبی که مسئول خونرسانی به قلب است، خون کافی به عضلۀ قلب نرسد، عضلۀ قلب می‌میرد.

• بیماری سرخرگ کرونری

بیماری سرخرگ کرونری یا گرفتگی رگ قلب زمانی بروز می‌یابد که رگ‌های خونی مسئول خونرسانی به قلب، به دلیل انباشت کلسترول تنگ و مسدود شوند. درد ناشی از گرفتگی رگ قلب عموماً در اثر ورزش تشدید می‌شود، چون خون کافی نمی‌تواند به عضلۀ قلب و شریان‌های کرونری مسدودشده برسد.

• دایسکشن یا پارگی سرخرگ قلب: گاهی دیوارۀ سرخرگ کرونری پاره می‌شود و سرخرگ برآمده و مسدود می‌شود. در نتیجه بیمار در قفسۀ سینه احساس درد یا فشار می‌کند و در نهایت دچار حملۀ قلبی می‌شود.

• پریکاردیت: عفونت یا علت دیگری باعث شروع التهاب در لایۀ پوشش‌دهندۀ دور قلب می‌شود، در نتیجه بیمار دردی تیز و تیرکشنده را در قفسۀ سینه حس می‌کند. این درد گاهی در شانه و بازوی چپ نیز منتشر می‌شود. درد برخی بیماران هنگام دراز کشیدن و کشیدن نفس‌های عمیق شدیدتر می‌شود.

• کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک

دیوارۀ عضلۀ بطن‌های پمپاژکننده یا حفره‌های پایین قلب ضخیم و خشک می‌شود. در چنین شرایطی خون کافی وارد حفره‌های قلب نمی‌شود یا از حفره‌های قلب خارج نمی‌شود. در نتیجه دریافت خون سرشار از اکسیژن برای قلب سخت‌تر می‌شود. کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک معمولاً پیامد وجود مشکل در ژن‌هایی است که از والدین به فرزندان به ارث می‌رسد.

• دایسکشن آئورت: گاهی دیوارۀ آئورت پاره می‌شود و لایه‌های دیواره از هم جدا می‌شوند. در این صورت بیمار بدون هیچ‌گونه علائم هشداردهنده دچار دردی بسیار شدید می‌شود. بیمار حس می‌کند که چیزی در بدنش در حال پاره شدن است. این درد طاقت‌فرسا غالباً در قفسۀ سینه، پشت بدن و بین کتف‌ها حس می‌شود.

• آنوریسم آئورت: خونی که به بخش ضعیف دیوارۀ آئورت فشار می‌آورد، باعث برجسته شدنش می‌شود. اگر درمان انجام نشود، بخش ضعیف‌شدۀ آئورت پاره می‌شود و بیمار دچار درد شدیدی در قفسۀ سینه یا شکم می‌شود. پاره شدن آنوریسم آئورت یک مورد اورژانسی است که به درمان فوری نیاز دارد.

• افتادگی دریچۀ میترال: میترال دریچه‌ای است که جریان یافتن خون بین دهلیز چپ و بطن چپ را ممکن می‌سازد. گاهی دریچۀ میترال در هر بار تپش قلب به‌ طور کامل بسته نمی‌شود. در نتیجه خون به حفره‌ای برمی‌گردد که تازه از آن خارج شده است.

درمان

روش‌های زیر برای درمان دلایل قلبی درد قفسۀ سینه به کار برده می‌شود:

• درمان دارویی: پزشک نیتروگلیسیرین و داروهای دیگری را تجویز می‌کند که شریان‌های گرفته را تا حدی باز می‌کنند. داروهای از بین برندۀ لختۀ خون و داروهای رقیق‌کنندۀ خون نیز برای بیماران تجویز می‌شود.
• کاتتریزاسیون قلب: پزشک از بالن‌ یا استنت‌ برای باز کردن شریان‌های مسدودشده استفاده می‌کند.
• ترمیم جراحی شریان‌ها: این عمل با عنوان پیوند بای‌پس شریان کرونری یا جراحی بای‌پس نیز شناخته می‌شود.

مشکلات دستگاه گوارش: درد در مرکز قفسه سینه

این دردها ممکن است یکی از موارد زیر باشند:

• بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)

اسید معده رو به بالا به سمت مری می‌رود و باعث احساس گرفتگی یا سوزش (سوزش سردل) زیر جناغ می‌شود. این نوع درد قفسه سینه هنگام دراز کشیدن شدیدتر می‌شود، چون جاذبۀ زمین در حالت خوابیده، برخلاف ایستاده نمی‌تواند در پایین نگه داشتن اسید به معده کمک کند. درد قفسۀ سینه در اثر رفلاکس اسید معده غالباً پس از خوردن غذاهای خاص یا تند و پُر ادویه شدیدتر می‌شود. درد ناشی از رفلاکس معمولاً شب‌ها پس از شام شدیدتر است.

• زخم معده: وجود عفونت یا مصرف داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) باعث می‌شود اسید معده راحت‌تر بتواند به لایۀ پوشش‌دهندۀ معده آسیب بزند. بیمار سوزش یا دردی را دقیقاً زیر جناغ حس می‌کند. این نوع درد قفسه سینه هنگام خوردن غذاهای ترش و اسیدی یا نوشیدن مشروبات الکلی شدیدتر می‌شود.

• اسپاسم عضلانی مری: عملکرد عضله‌هایی که در حالت عادی غذا را در مری رو به جلو می‌رانند، بنا به دلایل ناشناخته متوقف می‌شود. بیمار فشردگی شدیدی را زیر استخوان جناغ سینه حس می‌کند که ممکن است با دشواری در بلع همراه باشد یا نباشد. این درد هنگام ورزش کردن حس می‌شود.

• ازوفاژیت: واکنش آلرژیک به مواد غذایی باعث التهاب در دیواره‌های مری می‌شود. بیماران در این مورد نیز مانند حالت رفلاکس اسید معده به مری، دردی سوزشی را زیر استخوان جناغ قفسۀ سینه حس می‌کنند.

درد در سمت راست قفسه سینه

این درد ممکن است نشان از سنگ کیسه صفرا باشد:

سنگ کیسۀ صفرا که عمدتاً از کلسترول تشکیل می‌شود، مجراهایی را مسدود می‌کند که مایع صفرای کمک‌کننده به هضم در آن‌ها جاری است. مایع صفرا باید در این مجراها حرکت کند تا به رودۀ کوچک برسد. ورم کردن کیسۀ صفرا با احساس درد در سمت راست زیر دنده‌ها همراه است. سنگ کیسۀ صفرا با درد طاقت‌فرسایی همراه است که ساعت‌ها طول می‌کشد.

درد در سمت چپ قفسه سینه

دردهای سمت چپ قفسه سینه گاهی از مشکلات گوارشی خبر می‌دهند:

• فتق هیاتال: بخشی از معده از درون یک دریچه‌ وارد عضلۀ دیافراگمی می‌شود که در حالت عادی فقط برای مری است. در نتیجه جریان خون در معده کم می‌شود. بیماران مبتلا به فتق هیاتال غالباً مشکل بلع نیز دارند.

• گاستریت: لایۀ پوشش‌دهندۀ داخل معده به دلایل مختلف ملتهب می‌شود. این التهاب باعث احساس درد در سمت چپ پایین قفسۀ سینه می‌شود. گاستریت با حالت تهوع و استفراغ همراه است.

• پانکراتیت: التهاب پانکراس به دردی آزاردهنده در بالای شکم دامن می‌زند. حالت تهوع و استفراغ نیز از علائم پانکراتیت به شمار می‌آید.

درمان

برای درمان مشکلات گوارشی که منجر به درد قفسه سینه شده‌اند بایستی به پزشک متخصص داخلی مراجعه نمایید. دردهای ناشی از رفلاکس ممکن است با تجویز دارو کنترل شود، اما دیگر موارد ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی داشته باشد.

مشکلات ریوی: درد در سمت چپ یا راست قفسه سینه

در برخی موارد دردهای قفسه سینه، از مشکلات ریوی خبر می‌دهند:

• آمبولی ریه: لختۀ خون بخش دیگری از بدن در شریان ریوی داخل ریه گیر می‌افتد. در نتیجه بیمار دچار تنگی نفس نیز می‌شود. بیماران مبتلا به آمبولی ریه غالباً از دردی تیز و تیرکشنده شکایت دارند که هنگام تنفس شدیدتر می‌شود.

• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD): مشکلات مربوط به کیسه‌های هوا و یا لایۀ پوشش‌دهندۀ مجرای عبور هوا، نفس کشیدن را برای بیمار سخت می‌کند. بیمار در قفسۀ سینه احساس گرفتگی و تنگی نفس می‌کند.

• ذات‌الریه

اگر ساز و کارهای دفاعی بدن به اندازۀ کافی قوی نباشد، ریه‌ها عفونت می‌کند. این عفونت با احساس درد در یکی از دو سمت قفسۀ سینه همراه است. البته بیماران مبتلا به ذات‌الریه دچار علائمی مانند تب، لرز و سرفۀ خلط‌دار نیز می‌شوند.

• ذات‌الجنب یا سینه‌پهلو: عفونت و یا التهاب غشای دور ریه‌ها به درد قفسه سینۀ تیز و تیرکشنده‌ای دامن می‌زند که هنگام سرفه یا کشیدن نفس عمیق شدیدتر می‌شود. همچنین ممکن است بیمار شانه درد نیز داشته باشد.

• هواجنبی یا پنوموتوراکس (روی‌هم افتادگی ریه): هوا وارد لایه‌های بافت پوشش‌دهندۀ ریه‌ها می‌شود و باعث می‌شود که بخشی از ریه روی هم بیفتد. بیمار بدون تحمل هیچ‌گونه علائم هشداردهنده دردی تیز را در قفسۀ سینه و احتمالاً گردن و شانه حس می‌کند.

• فشار خون ریوی: چند اختلال موجب افزایش فشار خون در شریان‌های ریه‎ای می‌شوند که خون را برای تبادل دی اکسید کربن با اکسیژن به ریه‌ها می‌برند. چون رگ‌های خونی به دلیل فشار خون بالا تنگ می‌شوند و به جلو راندن خون در این رگ‌ها برای قلب سخت‌تر می‌شود، بیمار دچار درد قفسه سینه می‌شود.

• آسم: عامل‌های آلرژی‌زا یا محرک‌ها مجاری عبور هوا را به‌طور موقت تنگ می‌کنند و در نتیجه نفس کشیدن برای بیمار سخت می‌شود. بیماران در قفسۀ سینه احساس گرفتگی می‌کنند که با سرفه یا خس‌خس سینه همراه است.

• سرطان ریه: درد قفسۀ سینه در اثر سرطان ریه هنگام سرفه، خنده یا کشیدن نفس‌های عمیق شدیدتر است.

درمان

برای درمان دردهای ناشی از مشکلات ریوی حتماً با متخصص مشورت نمایید. در صورت نیاز ممکن است برای از بین بردن عفونت ریوی نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک داشته باشید و در مواردی همچون آسم اسپری‌های مخصوص می‌تواند کمک کننده باشد.

مشکلات عضلانی و استخوانی: درد در سمت چپ یا راست قفسه سینه

دردهای قفسه سینه ممکن است نشان‌دهندۀ آسیب به عضلات و استخوان‌ها نیز باشد:

• شکستگی دنده: دنده‌های محافظ قفسه سینه گاهی هنگام تصادف می‌شکند. شکستگی دنده با درد طاقت‌فرسایی همراه است که هنگام کشیدن نفس‌های عمیق بسیار شدید می‌شود. این درد چند هفته ادامه دارد.

• رگ به رگ شدن عضلۀ قفسه سینه: پارگی‌هایی که در اثر آسیب‌دیدگی در عضله‌ها ایجاد می‌شود با دردی همراه است که هنگام حرکت کردن شدیدتر می‌شود. برخی بیماران دچار ورم و کبودی نیز می‌شوند.

درد در مرکز قفسه سینه

این نوع درد شامل موارد زیر است:

• کوستوکندریت

غضروفی که اکثر دنده‌ها را به جناغ سینه متصل می‌کند، ملتهب می‌شود. این التهاب با احساس درد تیز و تیرکشنده در قفسه سینه همراه است که در اثر سرفه یا کشیدن نفس عمیق شدیدتر می‌شود.

درمان

برای درمان دردهای ناشی از مشکلات عضلانی یا شکستگی استخوان حتماً با متخصص طب فیزیکی، ارتوپد یا فیزیوتراپیست مشورت نمایید. ممکن است نیاز به استراحت و فیزیوتراپی داشته باشید تا دردهایتان کاهش یابد.

علل دیگر: درد در سمت چپ یا راست قفسه سینه

این درد ممکن است نشان‌دهنده عارضه زیر باشد:

• زونا: ویروس آبله مرغانی که در دوران کودکی به آن آلوده شده‌اید، در سال‌های بعد، معمولاً پس از 50 سالگی، دوباره فعال می‌شود. فعال شدن این ویروس موجب ابتلا به زونا می‌شود که با راش دردناک روی پوست بالاتنه همراه است. راش زونا معمولاً در بخش خاصی از قفسۀ سینه ایجاد می‌شود و عموماً فقط یک سمت را درگیر می‌کند. برای درمان زونا باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

درد در مرکز قفسه سینه

عارضه‌های دیگری که ممکن است درد در مرکز قفسه سینه ایجاد کنند شامل موارد زیر هستند:

• حملۀ پانیک: احساس اضطراب و ترس کوتاه‌مدت و غیرمنتظره با درد قفسه سینه همراه است. احساس ناشی از حملۀ هراس یا پانیک اتک مانند حملۀ قلبی است و با علائم مشابه دیگری نیز همراه است.

• استرس، اضطراب و افسردگی: این مشکلات روانی همانند درد قفسۀ سینۀ مزمن تظاهر می‌یابند.

درمان

برای درمان و کنترل حملات پانیک بایستی به روانپزشک مراجعه نمایید. او ممکن است داروهای ضد اضطرابی برایتان تجویز نماید تا از استرس و حملات جلوگیری شود.

چه علائمی همراه با درد قفسه سینه اتفاق می‌افتد؟

ممکن است در کنار درد قفسه سینه علائم دیگری را نیز تجربه کنید. شناسایی این علائم می‌تواند در تشخیص صحیح مشکل به پزشک کمک کند. در این بخش علائم دیگری را توضیح می‌دهیم که گاهی با درد قفسه سینه بروز می‌یابند.

علائم مرتبط با مشکلات قلبی

اگرچه درد شایع‌ترین علامت ناراحتی قلبی است، برخی بیماران علائم دیگری را نیز تجربه می‌کنند که ممکن است با درد قفسه سینه همراه باشد یا نباشد. به‌ویژه بانوان علائم غیرمعمولی را گزارش می‌دهند که بعداً به عنوان پیامد ابتلا به بیماری قلبی شناسایی می‌شود:

• احساس فشار یا گرفتگی در قفسه سینه
• احساس درد در پشت بدن، فک یا بازو
• خستگی مزمن
• سرگیجه
• دوران سر
• تنگی نفس (دیس‌پنه)
• دردهای شکمی
• حالت تهوع
• احساس درد هنگام زور زدن و تقلا