واریس طنابی یک مشکل شایع است که بیشتر در زنان رخ میدهد. واریسهای طنابی، رگهای کوچک بنفش یا قرمز رنگی هستند که ممکن است در قسمتی از پا از بالای ران یا مچ پا ایجاد شوند. اگرچه واریسهای طنابی هیچ مشکل خاصی برای سلامتی ایجاد نمیکنند، اما ظاهر آنها برای بعضی افراد ناخوشایند است و آنها معمولاً سعی میکنند با لباس یا مواد آرایشی آنها را بپوشانند که اغلب نتایج ناامیدکنندهای دارد.
علائم واریسهای طنابی شامل درد، سوزش، خارش، احساس سنگینی و خستگی در پاها میشوند. در صورت بروز هر یک از این علائم، بهتر است به یک پزشک متخصص مراجعه کنید.
برای درمان واریسهای طنابی، بهتر است به یک پزشک با تجربه و ماهر که با درمان و نحوه کنترل عوارض آشنا است مراجعه کنید. این کار خطرات، عوارض جانبی و زمان بهبودی را کاهش میدهد. روشهای درمان واریسهای طنابی شامل لیزر، رادیوفرکانسی، اسکلروتراپی و جراحی هستند. هر یک از این روشها بر اساس شدت و موقعیت واریسها توصیه میشود.
اگر به هر دلیلی از درمان واریسهای طنابی صرفنظر کردید، میتوانید با تغییر سبک زندگی خود این مشکل را کنترل کنید. ورزش، کاهش وزن، استفاده از شلوارهای مناسب، قرار دادن پاها در حالت بالا و استفاده از شلنگهای پوشیدنی، بهبود جریان خون و کنترل واریسهای طنابی کمک میکنند.
واریس طنابی چیست و درچه قسمت هایی ایجاد میشود؟
واریس طنابی که روی پا یا صورت ایجاد میشوند رگ های خونی کوچیکی در سطحی ترین لایه پوست (درم) هستند که گشاد شده و قابل مشاهده هستند. به طور کلی درم حدود 2 تا 3 میلی متر ضخامت دارد بنابراین هر چه واریس های طنابی عمیق تر باشند بیشتر دیده میشوند. ابتلا به واریس های طنابی یک مشکل شایع است که حدود 80 درصد بزرگسالان (زنان و مردان به یک اندازه) در مقطعی از زندگی خود به آن مبتلا میشوند. ابتلا به واریس طنابی با با مشکلات زمینه ای رگ مرتبط است.
چه چیزی باعث ایجاد واریس طنابی میشود؟
بزرگترین عامل ابتلا به واریس طنابی ژنتیک است. هر چه افراد بیشتری در خانواده شما واریس طنابی داشته باشند احتمال ابتلای شما هم افزایش میابد.
در برخی موارد آسیب هم میتواند عامل ایجاد واریس های طنابی شود، به ویژه در مواردی که به پوست فشار زیادی وارد شده یا چربی پوست از بین رفته باشد.
انواع واریس طنابی
دو نوع واریس طنابی وجود دارد که از روی پوست قابل مشاهده است: واریس طنابی پا و واریس طنابی صورت. این دو نوع رگ واریسی تفاوت هایی داردند از جمله:
- واریس های طنابی صورت به طور طبیعی بالاتر از قلب قرار دارند، اما واریس های طنابی پا پایین تر از قلب قرار دارند.
نیروی جاذبه به تنهایی باعث میشود تا واریس های طنابیِ روی صورت، خون را به سمت قلب تخلیه کنند. بنابراین ظاهر شدن این واریس های طنابی روی صورت نشان میدهد که احتمالاً داخل سیاهرگ فشار شریانی وجود دارد.
واریس های طنابی روی پا که در زیر قلب قرار دارند و قابل رویت هستند اغلب مقداری خون در بالای خود دارند که هنگام ایستادن و نشستن آنها را باز و پر نگه میدارد. پزشکان قبل از شروع درمان واریس های طنابی یک اسکن برای شناسایی محل خون بالایی انجام میدهند.
- پوست صورت و پاها با هم فرق دارد. پوست صورت همیشه در برابر عوامل خارجی قرار دارد و در برابر آفتاب، گرما و تشعشات بسیار مقاوم است. خون رسانی بسیار خوبی دارد و به سرعت و به خوبی بهبود میابد.
با این حال پوست ها معمولاً در زیر لباس قرار دارند و محافظت میشوند در نتیجه در برابر گرما و تشعشع بسیار حساس میشود. به علاوه پوست پاها به اندازه صورت خونرسانی نمیشود و روند بهبودی آن کند تر و دشوار تر میشود. این یک عامل بسیار مهم در زمان بهبودی مثلاً بعد از لیزر قوی است که میتواند باعث ایجا اسکارهای دائمی شود.
این دو تفاوت بسیار مهم بر نحوه بررسی، تشخیص و درمان واریس های طنابی صورت و پا تأثیر میگذارند. متخصصان مشکلات وریدی به دنبال درمان هایی فراتر از بررسی رگ های سطحی هستند. (که معمولاً در دراز مدت و با بازگشت واریس هاس طنابی نتایج خوبی به همراه ندارد.)
آیا ممکن است واریس های طنابی ناشی از شرایط دیگری باشند؟
واریس طنابی در 89 درصد از زنان در واقع ناشی از رگ های واریسی زمینه ای است که آنها را تغذیه میکنند. 40 درصد از این بیماران رگ های واریسی مخفی جدی تری دارند که ممکن است در آینده باعث مشکلات دیگری شود. این بدان معناست که درمان واریس های طنابی که از سطح پوست دیده میشوند تنها در 11 درصد از زنان معقول است و برخی دیگر نیاز به بررسی جدی مشکل دارند.
گزینه های درمانی برای واریس های طنابی
چهار روش اصلی برای درمان واریس وجود دارند که عبارتند از:
لیزر درمانی
یکی از روشهای محبوب برای درمان واریسهای طنابی، استفاده از درمان های لیزری است که با درصد موفقیت بالا شناخته میشوند. این روشها به عنوان روشهای راحت و غیر تهاجمی شناخته میشوند. یکی از نکات برجسته در مورد درمان با لیزر، تحریک جریان خون در هر ناحیه است و علاوه بر انقباض سیاهرگها، به بهبود وضعیت پوست و پاها نیز کمک میکند.
این درمان به صورت جلسات 15 تا 30 دقیقهای با استفاده از سیستمهای لیزر تخصصی انجام میشود. بیشتر دستگاهها از پالسهای انرژی برای هدف قرار دادن واریسهای طنابی استفاده میکنند که منجر به انعقاد خون درون سیاهرگ میشود. در نتیجه، رگهای خونی تخریب میشوند و سپس توسط بدن جذب میشوند.
استفاده از لیزر، خطر و عوارض جانبی کمی دارد، اما احتمال لخته شدن خون نیز وجود دارد که ممکن است عوارض جدی ایجاد کند. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان در طول انجام این روش از محافظ چشم برای حفاظت از بیماران استفاده میکنند. همچنین، برای محافظت از پوست حساس و ایجاد راحتی بیشتر برای بیماران، از ژل خنککننده نیز استفاده میشود.
مزایا
لیزر در مقایسه با سایر روش های درمانی برای واریس های طنابی درمانی نسبتاً ایمن است که عوارض جانبی کمی دارد. در واقع یکی از بهترین ویژگی های لیزر این است که درد ندارد و بیمار بعد از درمان به استراحت نیاز ندارد.
- لیزر هیچ عارضه جانبی ندارد.
- یک درمان سرپایی است.
- واریس های طنابی را از بین میرد.
- برای افرادی که پوست تیره دارند موفقیت آمیز است.
معایب
مانند هر روش دیگری برای از بین بردن واریس های طنابی لیزر هم خطراتی برای پوست و ناحیه اطراف دارد.
- آسیب احتمالی به پوست.
- واریس های طنابی ممکن است پس از یک دوره زمانی معین برگردند.
- ناراحتی احتمالی پس از درمان از جمله احساس سوزش یا در خفیف.
اسکلروتراپی
در برخی موارد متخصصان اسکلروتراپی را برای از بین بردن واریس های طنابی آبی رنگ خفیف توصیه میکنند. این روش در مطب و با تزریق محلولی که معمولاً سدیم تترادسیل سولفات (STD) است در رگ انجام میشود.
پزشک محلول را با هوا مخلوط میکند تا بافتی کف آلود ایجا کنند که نتایج بهتری نسبت به اسکلروتراپی سنتی دارد. سوزن های کوچک حاوی محلول STD وارد رگ های واریسی طنابی قابل مشاهده میشوند و با محلول نمک حاوی عامل رقیق کننده خون شسته میشوند. این کار باعث فروپاشی واریس های طنابی میشود. تعداد جلسات درمان به اندازه واریس های طنابی شما بستگی دارد.
به طور کلی این عمل تحت بی حسی موضعی انجام میشود و تقریباً نیاز به استراحت ندارد. برخی از بیماران سوزش خفیفی را احساس میکنند که شبیه به تزریق واکسن است؛ اما معمولاً بدون درد انجام میشود. یکی دیگر از مزایای اسکلروتراپی این است که کمترین جای زخم را به جای میگذارد.
اسکلروتراپی بهترین روش برای بیمارانی که واریس های طنابی عمیق دارند نیست؛ بلکه جراحی و درمان های لیزری در این موارد بهترین گزینه هستند.
مزایا
اسکلروتراپی در مقایسه با جراحی یک روش درمانی عالی برای کسانی است که به دنبال یک درمان کم تهاجمی و نسبتاً ارزان هستند.
- بدون نیاز به استراحت بعد از درمان.
- کمترین خطر ایجاد اسکار.
- کم هزینه.
- بدون کبودی.
- عدم نیاز به بیهوشی عمومی.
معایب
- همه واریس های صورت را به خوبی درمان نمیکند.
- احتمال تغییر رنگ پوست و جای زخم.
- عوارض جانبی جزئی شایع مانند قرمزی و تورم.
- برای رگ های بزرگ و عمیق صورت درمان خوبی نیست.
جراحی باز
برداشتن واریس های طنابی بزرگ و عمیق با جراحی امکان پذیر است. با وجود اینکه جراحی برای این کار نسبتاً غیر معمول است، اما در مواردی ممکن است برای از بین بردن رگ های قابل مشاهده روی پاها یا بدن توصیه شود. در این روش، جراح با ایجاد یک برش واریس های طنابی را برای همیشه برمیدارد.
جراحی خطرات بیشتری نسبت به سایر روش های درمانی دارد و به ندرت توصیه میشود.
به جای این روش ممکن است یک گزینه جراحی ایمن تر به نام میکروفلبکتومی انجام شود. در این روش کم تهاجمی جراح پلاستیک با استفاده از یک نشانگر، رگ را ردیابی میکند و با استفاده از یک بخیه ظریف نازک تر از موی انسان لبه های آن را میبندد. سپس از یک میکروسوزن برای سوراخ کردن پوست و برداشتن واریس طنابی از طریق یک سوراخ کوچک استفاده میشود.
اغلب پزشکان برای رسیدن به بهترین نتایج اکسیزیون را با لیزر درمانی یا اسکلروتراپی انجام میدهند.
مزایا
جراجی باز برای برداشتن واریس های طنابی معمولاً روی رگ های بزرگ و ارغوانی انجام میشود که با سایر روش های درمانی از بین نمیروند.
- این روش میتواند به طور مؤثر واریس های بزرگ را از بین ببرد.
- یک درمان دائمی است.
معایب
جراحی برای رگ های صورت به دلیل نزدیکی به چشم خطرات بیشتری را به همراه دارد. این روش درد بیشتری دارد و به زمان استراحت بیشتری نسبت به لیزر یا تزریق نیاز دارد.
- کبودی بیشتر.
- افزایش خطر لخته شدن خون.
- خطر بیشتر جای زخم.
- هزینه های بیشتر.
- دردناک تر از سایر روش های درمانی.
امواج با فرکانس بالا
درمان با امواج فرکانس بالا، یک روش درمانی مشابه درمانهای لیزری است، با این تفاوت که به جای استفاده از لیزر، از انرژی به شکل جریانهای ریز و با فرکانس بالا برای از بین بردن واریسهای طنابی استفاده میکند.
در این روش، یک جریان فرکانس بالا از طریق یک پروب نازک به رگ منتقل میشود. طبق ادعاهای سازندگان این روش، این جریان باعث انعقاد خون داخل رگهای واریسی میشود و سپس رگ واریسی طنابی فرو میپاشد و توسط بدن جذب میشود. این روش میتواند برای درمان سیاهرگهای صورت، مویرگهای شکسته، واریسهای طنابی و دیگر مشکلات مشابه استفاده شود.
یکی از ویژگیهای برتر درمان با امواج فرکانس بالا این است که نیازی به استراحت بعد از آن ندارد و تقریباً بدون درد است. به عبارت دیگر، در مقایسه با لیزر و جراحی، این روش دارای درد بسیار کمتری است. با این حال، نتایج این روش نیازمند صبر است و ممکن است بعد از چند هفته مشخص شوند.
درمان با امواج فرکانس بالا به خصوص برای واریسهای طنابی کوچک مناسب است، اما میتوان آن را با اسکلروتراپی برای رگهای بزرگتر نیز ترکیب کرد.
مزایا
- بدون نیاز به استراحت.
- درد کم.
- معمولاً فقط به یک جلسه درمان نیاز دارد.
- به پوست آسیب نمیرساند؛ بنابراین خطرات و عوارض جانبی کمتری دارد.
- مراحل درمان حدود 25 دقیقه طول میکشد.
معایب
- هیچ تضمینی وجود ندارد که رگ برنگردد.
- نتایج درمان فوری نیست و بعد از چند وقت مشخص میشود.
- فقط برای رگ های کوچکتر (کمتر از 0.3 میلی متر) توصیه میشود.
سؤالات پرتکرار
چه چیزی باعث ایجاد واریس های طنابی در پاها میشود؟
بسیاری از مردم به دلیل نشستن یا ایستادن طولانی مدت در بیشتر روزهای هفته به واریس های طنابی مبتلا میشوند. این سیاهرگ ها با افزایش سن و در دوران بارداری شایع تر میشوند. واریس های طنابی همچنین میتوانند در اثر نور خورشید، تغییرات هورمونی یا آسیب ایجاد شوند.
آیا درمانی برای واریس های طنابی وجود دارد؟
مؤثرترین درمان برای واریس های طنابی در ناحیه پا اسکلروتراپی است. این درمان شامل تزریق مستقیم یک محلول به واریس های طنابی با استفاده از یک سوزن کوچک است.
آیا واریس های طنابی به طور طبیعی ناپدید میشوند؟
خوشبختانه واریس های طنابی خطرناک نیستند. در اکثر موارد افراد از لحاظ ظاهری آنها را دوست ندارند. تصور میشود واریس های طنابی به طور طبیعی به مرور زمان از بین میروند؛ اما معمولاً چنین نیست.
آیا واریس های طنابی با ورزش از بین میروند؟
با وجود اینکه ورزش برای سلامتی مفید است، اما نمیتواند واریس های طنابی را از بین ببرد. معمولاً مشکلات رگ ها یک علت زمینه ای دارند.
آیا واریس های طنابی برمیگردند؟
این سؤالی است که بیماران از پزشک عروق میپرسند. پایخ این سوال کوتاه است: خیر آنها برنمیگردند.
چگونه از واریس های طنابی جلوگیری میکنید؟
انجام کارهای زیر در زندگی میتواند از بدتر شدن واریس های طنابی موجود جلوگیری کرده و از ظاهر شدن واریس های طنابی جدید هم جلوگیری کند:
- بیشتر حرکت کنید.
- جوراب فشاری بپوشید.
- پاهای خود را بالا بیاورید.
- وزن خود را سالم نگه دارید.
- ضد آفتاب استفاده کنید.
- استفاده از جکوزی و سونا را محدود کنید.
آیا برداشتن واریس های طنابی با لیزر دردناک است؟
بیمارانی که واریس های طنابی صورت خود را برداشته اند اغلب از آسان و سریع بودن درمان شگفت زده میشوند. به نظر میرسد آنها انتظار دارند که برداشتن واریس های طنابی یک روش پیچیده یا دردناک باشد در صورتی که اینطور نیست.
چه مدت بعد از برداشتن واریس های طنابی، صورت بهبود میابد؟
شما میتوانید انتظار داشته باشید که بهبودی در نواحی روی بدن 3 تا 4 هفته طول بکشد؛ اما این زمان برای صورت حدود 1 تا 3 هفته خواهد بود.
آیا واریس های طنابی ارزش برداشتن دارند؟
جراحی میتواند به طور مؤثر علائم واریس های طنابی را کاهش دهد: در بیش از 80 درصد افراد که جراحی انجام میدهند علائمی مانند: درد، تورم و خارش کاهش میابد یا به طور کامل از بین میرود و پاهای آنها بعد از جراحی بهتر به نظر میرسد.